Hipotiroidi Tedavisi

Arkadaşınızdan duydunuz ve sizde de hipotiroidi olduğunu düşündünüz veya tedavisini alıyorsunuz ama aklınızda bir sürü soru var.

• Hipotiroidi nedir?
• Hipotiroidi bulguları neler?
• TSH nedir?
• TSH kaç olmalı?
• Tiroid hormonları ne yapar, çok önemli mi?
• Tiroid taraması yaptırmalı mıyım?
• İlaç içmek zorunda mıyım?
• Bu ilacı sürekli kullanacak mıyım?

Şimdi bu soruları cevaplayalım.

Hipotiriodi, tiroid bezinin yetersiz hormon üretmesiyle oluşan bir hastalıktır.

Tiroid hormonlarının kontrolünde rol alan hipotalamus ve hipofiz beyinde, kelebek şeklindeki tiroid bezi ise boyun ön yüzünde, gırtlağın altındadır.

Vücuttaki hormon sistemlerini kontrol eden, yani orkestranın şefi olan hipotalamus, ürettiği TRH (Thyrotropin Releasing Hormon) hormonu ile hipofiz bezini uyarır.

Hipofiz bezinden salgılanan TSH (Tiroid Stimüle edici Hormon) uyarısı ile tiroid bezinden asıl tiroid hormonları olan T3 (Triiyodotironin) ve T4 (Tiroksin) salgılanır.

T3 ve T4 hormonları metronom gibi vücudun ritmini düzenler.

T3 ve T4 arttığında vücuttaki bütün ritimler hızlanır (çarpıntı, terleme, titreme, kilo kaybı, huzursuzluk, sinirlilik…), yavaşlayınca da bütün ritimler yavaşlar (halsizlik, yorgunluk, kilo artışı, kabızlık…).

Tiroid hormonları, gebelik döneminde de çok önemlidir. Tiroid hormonlarının az olması gebe kalmayı zorlaştırabilir, bebeğin büyüme ve gelişimini olumsuz etkileyebilir.

Hipotiroidi bulguları

Hipotiroidi bulguları kişiden kişiye ve tiroid hormonlarının düzeyine göre farklıklık gösterir. Bazen sadece halsizlik, yorgunluk gibi bulgularla seyrederken, bazen üşüme, kilo artışı, vücutta yaygın şişlik gibi bulgular da görülebilir.

Genel hipotiroidi bulgularını sıralayacak olursak;

• Halsizlik, çabuk yorulma
• Kilo artışı
• Uykuya eğilim
• Üşüme, soğuğa dayanıksızlık
• Cilt kuruluğu
• Saç ve kaş dökülmesi, tırnaklarda kırılma
• Seste kalınlaşma
• Göz çevresinde şişlik
• Hipertansiyon, kalp hızında yavaşlama
• Kabızlık, karında şişlik, hazımsızlık
• Adet düzensizliği
• Ciddi hipotiroidi durumunda vücutta yaygın sıvı birikimi.

Hipotiroidi tanısı

Hipotiroidi bulguları olan kişilere, açlık gerektirmeyen, günün her saatinde örnek alınabilecek TSH ve FT4 testleri ile hipotiroidi tanısı konabilir.

FT3 ve FT4’ün normal değerlerinden bahsetmeyeceğim çünkü FT3 ve FT4’ün normal değerleri, her laboratuvar için farklıdır.

Subklinik hipotiroidi	TSH > 4 mIU/L ve T3, T4 normal.
Aşikar hipotiroidi	TSH > 10 mIU/L, T4 ve/veya T3 düşük.

Subklinik hipotiroidi demek için 3 ay içinde en az iki kez TSH ölçümü yapılmalıdır.

Hipotiroidi taraması

Hipotiroidi ile ilişkili bulgular olmasa bile tiroid hormon kontrolünün yapılması önerilen durumlar şunlardır;

• 35 yaş üstü kişilerde her 5 yılda bir TSH ölçümü yapılması önerilir.
• Gebelerde TSH ölçümü yapılması önerilir.
• Gebelik düşünenlerde TSH ölçümü yapılması, tüp bebek veya aşılama yapılacak ise Anti-TPO konrolü de önerilir.

Hipotiroidi tedavisi

Aşikar hipotiroidi durumunda Levotiroksin tedavisi verilmelidir.

Gebelikte TSH hedef aralıkta değilse, Levotiroksin tedavisi verilmelidir.

Subklinik hipotiroidi durumunda ise; Anti TPO yüksekliği, kardiyovaksüler risk yüksekliği, osteoporoz, > 65 yaş gibi  durumlarda Levotiroksin tedavisi verilmelidir.

Başlangıç olarak kilo başına hesap ile levotiroksin verilse de başlangıçta 4-6 haftalık aralıklarla, denge sağlandıktan sonra da 6-12 aylık aralıklarla TSH ve FT4 kontrolü yapılarak Levotiroksin dozu ayarlanmalıdır.

Tedavi sırasında TSH hedefi

Levotiroksin tedavisi sırasında TSH hedefi her hasta için farklı hesaplanır.

TSH (mIU/L)
Risk taşımayan gençlerde	0.5 – 2.5
Kardiyovasküler riski yüksek olan kişilerde, 65 yaş üzerinde, İleri osteoporozu olanlarda, Atriyal fibrilasyon varlığında	1 – 4
Gebelik İlk trimester için	0.1 – 2.5
Gebelik ikinci trimester için	0.2 – 3
Gebelik üçüncü trimester için	0.3 – 3

Takiplerdeki TSH yüksek ise Levotiroksin dozu artırılır, TSH düşük ise Levotiroksin dozu azaltılır. Bireyselleştirilmiş doz ayarlamaları mutlaka doktorunuz tarafından yapılmalıdır.

Daha fazlası için görüşene kadar, sağlıklı, mutlu ve aşk dolu günler dilerim.

Dr. Halil Ertürk