Stres kontrolü için 10 öneri
Stres, bir tehdidle karşılaştığımızda vücudun verdiği biyolojik bir yanıttır.
Sempatik sinir sistemi harekete geçer ve vücut savaş ya da kaç moduna geçer.
Bu yanıtın düzenlenmesinde çeşitli hormon ve kimyasallar rol alır.
Stres bizi korumak içindir ancak aşırı miktarda ve/veya uzun süreli olursa sağlığımıza zarar verir.
Yani, savaşmak veya kaçmak gerektiğinde stres olmalı ama sonrasında vücut rahatlamalı.
Stres düzeyini artıran konların başında aile ilişkileri, iş konuları, finansal durum ve sağlık kaygıları geliyor.
Hayatın kaçınılmaz bir parçası olan stres yönetimi için bunlarla başlayabilirsiniz;
Zamanı yönetin, hayır demeyi öğrenin
Masanıza gelen her iş acilse zaman yönetiminde sorun olabilir.
Acil demek 24 saat içinde yapılması hayati öneme haiz demek.
Önemli demek, sizden başkası yapamaz, mutlaka sizin yapmanız gerekir demek.
O zaman bir iş;
- Acil ve önemli ise herşeyi bırakın, bunu yapın.
- Acil ama önemli değilse, uygun kişiye yönlendirin.
- Acil değil ama önemliyse, randevu verin.
- Acil değil, önemli de değilse görmemezlikten gelin.
Hareket edin
Haftada beş gün 30 dakika tempolu yürüyüş stres düzeyini belirgin şekilde azaltıyor.
Kundalini Yoga, Tai chi ve Qigong çalışmalarıyla da tanışmanızı öneririm.
Şekerden uzak durun
Kan şekeri dalgalanması stres düzeyini artırıyor.
Bu yüzden özellikle şeker, un, nişasta ve alkolden kaçınmak, meyve tüketimini sınırlamak faydalı olur.
Ekran süresini azaltın
Sadece mavi ışık filtresi kullanmak yeterli değil.
Telefon, bilgisayar ve televizyon karşısında geçirdiğiniz zamanı kısıtlayın.
Kafeini sınırlayın
Kafeinin kalp, beyin ve egzersiz performansı üzerine olumlu etkilerini biliyoruz ancak fazlasının da stersi artırdığını unutmayın.
Kafein sadece kahvede değil, siyah/yeşil çayda da var.
Günlük kafein tüketimini 400 mg ile sınırlamak uygun olur (4-5 fincan filtre kahve).
Ayrıca kahve, siyah ve yeşil çayı gün batımından sonra içmeyin.
Mindfulnes (Bilinçli Farkındalık) pratikleri yapın
Mindfulnes, yargılamadan, bütün duyularınızla bu anın farkında olmak demek.
Beynimiz tıpkı bir öngörü makinası gibi çalışır, olasılıkları değerlendirir ve bizi tehlikelerden korumaya çalışır.
Bu durum aşırı olduğunda stres düzeyi artar, bilişsel performans azalır.
Sizi anın içinde tutan pratiklerle stres düzeyini azaltabilirsiniz.
Bunun için eğitimli psikiyatrist ve psikologlardan profesyonel destek almanızı öneririm.
Sarılın
Sevdiklerinizle birlikte zaman geçirin, sarılın.
Bilimsel çalışmalar pozitif fiziksel temasın stresi hafifletmeye yardımcı olduğunu gösteriyor.
Sarılma hormonu olarak da bilinen oksitosin stres hormonlarının düzeyini düşürüyor, yüksek tansiyon, çarpıntı gibi stres bulgularını azaltıyor.
Nefes alın
Derin nefes alma egzersizleri, rahatlama yanıtını kontrol eden parasempatik sinir sisteminizi harekete geçirir.
Stres hormonları azalır, rahatlatıcı hormonlar artar, kalp hızı yavaşlar, tansiyon düşer.
Nefes çalışmaları için profesyonel destek alın.
Barınaktan bir dost sahiplenin
Stresinizi azaltmak, duygu durumunuzu yükseltmek, hayatı hissetmek, daha aktif olmak için barınaktan bir can sahiplenin.
Kendinizi şımartın
Kendinize özel bir zaman ve boşluk yaratın, telefonunuzu uçuş moduna alın ve canınız ne istiyorsa onu yapın;
Alışveriş, sauna, masaj, cilt bakımı…
Görüşene kadar sağlıklı, mutlu ve aşk dolu günler dilerim.
Dr. Halil Ertürk